Ketozis nedir, nasıl oluşur ve ketozis oluşumunu nasıl önleyebilirsiniz?

Genellikle buzağılama döneminde ortaya çıkan bir metabolik rahatsızlık durumu olan ketozis, buzağılama sonrası görünen diğer sorunların da temel nedeni olarak tanımlanır.

Asetonemi olarak da tanımlanan ketozis aslında bir hastalık değildir. Ateş ve şişkinlik gibi kolayca tanımlanabilen belirtilerle kendini göstermez ve bulaşıcı değildir, bir metabolizma değişikliği olarak tanımlanabilir ve çoğu zaman fark edilmez. Bununla birlikte bu değişikliğin ineklerin sağlığı ve süt verim performansları üzerine etkisi olmadığını söylemek yanlış olur.

Buzağılama döneminde, süt ineklerinin metabolizmasında önemli değişiklikler gözlenir. Tıpkı doğuran diğer memeliler gibi, ineklerde de gebelik esnasında duyulan enerji miktarı sabittir. Doğumla birlikte süt üretimi için gerekli olan enerji miktarında artış söz konusu olur ve gerekli olan enerji yalnızca yemden karşılamaz. Bu nedenle vücuttaki yaş ve karbohidrat gibi enerji rezervleri de harekete geçirilir ve yağlar enerji üretimi için harekete geçtikçe yağın düzgün bir şekilde kullanılamama ihtimali artarak karaciğerde keton ismi verilen cisimcikler oluşmaya başlar.

Aslında ketonlar da bir tür enerji rezervidir ve vücutta yakıt olarak da kullanılabilirler. Bunun yanında yoğunlukları epey fazla olduğundan bazı hücreler için toksik olabilirler. Bu durumdan etkilenen hücrelerden bazıları sinir hücreleridir ve bu nedenle ketozise giren hayvanların daha az aktif olduğu görülür, yem alımları azalabilir. Bu cisimcikler bağışıklık sistemini de etkilediği için hayvanlar enfeksiyonlara daha açık bir hale gelir.

Ketozis ne zaman oluşur ve önlemek için neler yapılması gerekir?

Ketozis genellikle buzağılamadan sonra fark edilir. Belirtileri arasında yavaşlık, süt veriminde düşüş, mastitis oluşumu, metritis ve abomasumun yer değiştirmesi durumlar vardır. Ketozis fark edilmese bile üretim kayıplarına ve sürüden çıkarma oranının yükselmesine neden olabilir. Dolayısıyla maliyetli bir durum olarak başgösterebilir.

Ketozisi tespit ve tedavi etmek için çeşitli stratejiler vardır. Kan, idrar ve sütteki keton konsantrasyonunu ölçen cihazlar yada değerlendirme şeritleri kullanılabilir. Ayrıca yeni doğum yapmış ineklere propilen glikol içeren gıdaların verilmesi de önerilmekte.

Fakat ketozisi fark ettiğinizde durum zaten oluşmuştur, bu nedenle ketozisi önleyici önlemlerin alınması önemlidir.

Ketozis neden oluşur ve ketozisi nasıl önleyebilirsiniz?

Daha kilolu olan ineklerin ketozise yatkınlığı daha fazladır, çünkü harekete geçirecek daha fazla yağları vardır. Uzun bir laktasyon dönemi geçirdikten sonra laktasyonun sonuna doğru daha az süt üreterek vücut kondisyonu kazanan inekler de ketozis riskine daha açıktır. Ayıca buzağılama döneminde yeterince beslenemeyen inekler de doğum sırasında daha fazla enerji harcayarak ketozis riskini arttırır.

Ketozis riskini azaltmanın en önemli adımı sürülerin verilerini, kayıtlarını bireysel olarak da her bir ineğin performansını düzenli olarak kontrol etmektir. Böylece özel ilgi gereken ineklerin belirlenmesi daha kolay olur. Bunun ardından yem rejimini optimize etmek, kuru dönemde önleyici uygulamalar geliştirmek, geçiş döneminde destekleyici beslenme rejimi geliştirmek ketozisi engellemek için alınabilecek önlemler arasındadır.

Ketozisi tamamen önlemek mümkün olmasa da, görülme sıklığını azaltmak ve zararlarını en aza indirmek mümkündür.

Similar Posts