Mastitisle başa çıkmak: Damdaki düvelerin mastitis hastalığını önlemek için neler yapabilirsiniz?
Düvelerde mastitisin önlenmesi stratejisi nasıl olmalı?
Düvelerdeki meme enfeksiyonlarını kontrol altında tutma yönteminiz,
- çevreden kaynaklanan enfeksiyonları önlemeye
- enfeksiyonların dama bulaşmasını önlemeye
- damdaki hayvancılığı şartlara göre optimize etmeye odaklanmalıdır.
Buzağılama ortamında, mastitisi önlemenin temel yolları arasında damdaki uçan haşeleri uzaklaştırmak, yeterli besleme yapmak ve düvelerin mineral takviyelerini eksik tutmamaktan geçer.
Buzağılamadan önce ve sonra düvelerde düzenli mastitis kontrolü
Süt veren düvedeki mastitisinin erken tespitini yapmak ve hastalığı hızlı bir şekilde tedavi etmek, sürüden elde edilen verimi de geliştirecektir. Enfeksiyonların çoğu kendini belli etmez, yani doğum öncesidir, ancak erken süt vermede belirgin mastitise yada ilk kayıtta hücre sayısında (SCC) artışa neden olabilir.
Doğuma hazırlanan düvelerde mastitis hastalığına karşı erkenden önlem almak için düzenli kontroller yapın. Bunun için dijital veya analog olarak sunulmuş olan pek çok ürün vardır, damda bunlardan en az bir tanesini çalışır halde tutmanızda fayda var. Eğer kontrollerde mastitis çıkıyorsa, enfekte olmuş bölgeleri belirlemek için tüm damda ve buzağılarda CMT yapmayı düşünebilirsiniz.
Mastitis oluşumunu engellemek için şu maddeleri düzenli olarak uygulamaya çalışın:
- Her inekten her sağımda düzenli süt almaya dikkat edin.
- Ne çok fazla ne de çok az sağım yapın.
- Buzağılama ile ilk sağım arasındaki süreyi kısaltın.
Çapraz emme
Hasta olduğu belli yada hastalık şüpheli olan ineklerin atıl sütlerini kesinlikle diğer düvelere ve buzağılara vermeyin. Ekren evredeki mastitis riski olan düvelerde, erken emzirme evresinde enfeksiyon riski yüksektir. Mastitise neden olan mikropların, eğer hasta düvelerin sütüyle besleniyorsa emzirme yoluya buzağılara bulaşma riski yüksektir. Bu nedenle;
- Buzağı gruplarının çapraz emmesini engelleyin.
- Dışarıdan temiz süt ikamesi yapın.
Atıl duruma düşen sütleri vermenin diğer bir riski, sütteki antibiyotik kalıntıları ve Johne hastalığına neden olan Mycobacterium avium paratuberculosis isimli mikroptur.
Hasta olma riski taşıyan düvelerin kolostrum sütü de buzağılara verilmemelidir.
Meme ödemleri ve bunların önlenmesi
Meme ödemi, süt üreten dokulara dahil olmamalarına rağmen burada aşırı sıvı birikmesi sonucunda oluşur. Bu şişmenin nedeni hastalıklar neden olabilir, ancak doğumdan önce görülmesi de yaygındır.
Meme ödeminin görülmesine genetik yatkınlık, yemin enerji yoğunluğu, aşırı şartlandırma ve yüksek süt verimi gibi bir dizi faktör neden olabilir. Diğer olası nedenlerse yemlerdeki aşırı tuz veya dolaşım sistemindeki sorunlarıdır.
Meme ödeminin neden olduğu sorunlar şu şekilde sıralanabilir:
- Memelerdeki ağrı hayvanların yatma sürelerinin azalmasına ve hareketlilikte azalmaya neden olur.
- Meme ve meme başı çevresinde zayıflayan kan dolaşımı, mastitis riskinin artmasına ve meme bölgesindeki cildin tahriş olarak hasar görmesine neden olur.
- Memedeki basınç değişimi süt akışını zayıflatır.
Meme ödemini önlemek için neler yapabilirsiniz?
- Yem içeriğindeki sodyum ve potasyum içeriğini kontrol ederek azaltın.
- Yeteri kadar aylaklık ve hareket alanı sağlayın.
- Düvelerin aşırı yağlanmasına izin vermeyin.
Meme ödemi tedavisindeki amaç, memedeki şişlik hafifleyene kadar meydana gelebilecek yan etkileri önlemek, kontrol altında tutmak ve hafifletmektir. Oluşan iltihaba karşı tedavi uygulanmalı, durum çok ağırsa veterinerlik hizmeti alınmalıdır.
Yaz mastitisi ve yaz mastitisinin riskini azaltmak
Sıcak havalarda birlikte sayıları da artan uçan haşereler, özellikle Koyun Kafa Sineği yaz mastitisinin yayılmasıyla bağlantılıdır. Yaz mastitisinin riskini azaltmak için aşağıdaki önlemler alınabilir;
- Sineklerin damda serbest dolaşmasını engelleyin.
- Damın uygun yerlerine zehirsiz toplayıcılar kurun.
- Düveleri ve buzağıları gerekli durumlarda izole edin.
- Mastitis kontrolünü sıklaştırın.
- Yaz mastitisi ile ilişkili olabilecek olan aylaklık alanlarını kullanmayın.
- Meme uçlarının zarar görebileceği nemli ve ıslak arazilerden kaçının.
- Meme başlarını düzenli olarak kontrol ederek kuru kalmalarını sağlayın. Gerekirse meme koruma ürünleri kullanın.
Uçan haşere kontrolü
Mastitis kontrolünde etkin risk azaltımı, uçan haşerelerin kontrol atında tutulmasıyla gerçekleşir. Damda yada merada düvelerin sineklerle temasını engelleyin ve yoğun sinek aktivitesinin olduğu dönemler için önlem alın.
Uçan haşereleri kontrol altına almayı bunların sayısının artmasını beklemeden yapın, antiparazitik tedavilerle erkenden kontrol altına alın. Sinekleri toplamak için sinek kapanları ve meme uçlarından sinekleri uzak tutacak olan uygun kaplama malzemelrini kullanın.
Kaynak: ahdb.org.uk